Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

"Κατά λάθος ζει κανείς"

Από την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 1944 μέχρι την Κυριακή 7 Ιανουαρίου 1945, για πέντε ολόκληρες εβδομάδες, η Αθήνα έγινε το πεδίο μάχης μιας ανείπωτης αλληλοσφαγής των Ελλήνων. Τα όσα συνέβησαν τον τραγικό εκείνο Δεκέμβριο σημάδεψαν ανεξίτηλα την ελληνική ιστορία.


Η εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ τη Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010 δημοσίευσε μιά έκδοση με το τίτλο: "1944 Ο ΜΟΙΡΑΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ". Στην έκδοση αυτή εκτός από τις καταπληκτικές φωτογραφίες του DMITRI KESSEL περιέχονται σημαντικά κείμενα. Ένα από αυτά ανήκει στο ΜΙΝΩ ΔΟΥΝΙΑ, εξέχοντα καθηγητή της Μουσικής στο Κολλέγιο Αθηνών. Το ημερολόγιό του κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Το βιβλιοπωλείο της Εστίας" με το τίτλο "ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΟΧΗΣ". Ακολουθεί το απόσπασμα που δημοσίευσε ΤΟ ΒΗΜΑ από αυτό το ημερολόγιο.


Σάββατο 2 Δεκεμβρίου
Αποχωρούν από τη κυβέρνηση οι Εαμικοί υπουργοί. Ανασυστήνεται το αρχηγείο του ΕΛΑΣ. Το ΕΛΑΣ δηλαδή δεν παίρνει πιά διαταγές από το συμμαχικό στρατηγείο.

Κυριακή 3 Δεκεμβρίου
Εαμικό συλλαλητήριο στας Αθήνας παρά την απαγόρευση του άγγλου στρατιωτικού διοικητού. Νεκροί και τραυματίες εν όλω περί τους 120. Δεν έχουμε φως. Όλη η Αθήνα βουτηγμένη στο σκοτάδι.

Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου
Γενική απεργία. Ούτε φως, ούτε νερό. Έξω από το σπίτι μας αφόπλισαν σήμερα τα ξημερώματα περί τους 600 στρατιώτες του ΕΛΑΣ. Κατά το μεσημέρι τους φόρτωσαν σε λεωφορεία και τους οδήγησαν προς τις Θήβες απ' όπου είχαν έρθει. Έφερναν μαζί τους βαρύτατο οπλισμό για 8.000 άνδρες. Πολυβόλα, όλμους, κανόνια.

Τρίτη 5 Δεκεμβρίου
Εξακολουθεί η γενική απεργία. Χωρίς νερό, χωρίς φως, χωρίς τηλέφωνο, χωρίς ειδήσεις, χωρίς ψωμί, χωρίς τρόφιμα. Άρχισε εμφύλιος πόλεμος. Διαρκείς πυροβολισμοί και εκπυρσοκροτήσεις χειροβομβίδων, όλμων, οβίδων.

Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου
Εξακολουθεί ο εμφύλιος σπαραγμός. Όλη τη νύχτα χθες και σήμερα όλη την ημέρα ακούγονται χιλιάδες εκπυρσοκροτήσεις διαφόρων ειδών όπλων. Αγγλικά αεροπλάνα και θωρακισμένα αυτοκίνητα περιπολούν. Τι θα γίνει; Ο Scobie έδωσε διορία ως απόψε στις 12 να καταθέσουν οι διαμαχόμενοι τα όπλα. Δεν έχουμε ούτε φως ούτε τρόφιμα. 

Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου
Η πρόταση φαίνεται απερρίφθη. Στις 12 μ.μ. ακριβώς ακούστηκαν φοβεροί κανονιοβολισμοί. Όλη η Αθήνα φωταγωγήθηκε από φωτοβολίδες. Τρομερές μάχες διεξάγονται σ' όλη την Αθήνα. Οι Άγγλοι λαμβάνουν μέρος με αεροπλάνα και πυροβολικό εναντίον του ΕΛΑΣ. Παρακολούθησα με τα κιάλια δραματικές φάσεις του αγώνα στους πρόποδες του Υμηττού. Από το Ψυχικό όπου βρίσκομαι, πυροβολικό βάλλει στους γύρω λόφους.Τα βλήματα περνούν πάνω από τα κεφάλια μας.
Από 3 ημερών υποφέρω από μια ελεεινή νευραλγία στα δόντια μου. Είμαι ψυχικό ερείπιο για την τροπή των πραγμάτων.

Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου
Εξακολουθεί η άγρια μάχη σ' όλη την περιοχή Αθηνών και περιχώρων. Το Ψυχικό είναι μεγάλο κέντρο μονομαχιών πυροβολικού. Τα πολυβόλα είναι το διαρκές φόντο. Σήμερα, πηγαίνοντας να πάρω ψωμί, σφύριξε μια σφαίρα δίπλα στ' αυτιά μου. Ψωμί δεν είχε. Μόλις νύχτωσε έπαψε το κακό. Αλλά μετά τα μεσάνυχτα ξανάρχισε σποραδικά. Διάγγελμα του πρωθυπουργού Παπανδρέου.

 Σάββατο 9 Δεκεμβρίου
Μια τρομερή μέρα για το Ψυχικό. Μόλις ξημέρωσε άρχισε το πολυβόλο.Κατά το μεσημέρι εξελίχθηκε μια τρομερή μάχη μέσα στο Ψυχικό. Όλμοι και οβίδες σκάζαν προς το νταμάρι, άλλοι σφύριζαν ανατριχιαστικά πάνω από το σπίτι μας. Μερικές οβίδες σκάζουν ολίγες δεκάδες μέτρα από τη πόρτα μας. Στα βουνά γύρω βλέπουμε αντάρτες με όπλα. Πυροβολισμοί προς όλες τις κατευθύνσεις. Κατά λάθος ζει κανείς. Έχουμε οικογενειακώς καταφύγει στο υπόγειο. Εκεί τρώμε και κοιμόμαστε. Τ' απόγεμα είδα φοβερή αεροπορική επίθεση με 10 περίπου αεροπλάνα κατά του κέντρου της Αθήνας, ίσως Παγκράτι. Είμαστε δύο μέρες χωρίς ψωμί, χωρίς τρόφιμα, φως, κ.τ.λ.

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου
Περάσαμε μια φοβερή νύχτα. Νόμιζα δε θα ξημερωνόμαστε. Το ανατριχιαστικό σφύριγμα των οβίδων γύρω μας παραλύει τα νεύρα μας, ακολουθούν δαιμονιώδεις εκρήξεις. Τα θραύσματα κτυπούν τα παράθυρα και άλλα πέφτουν στο κήπο μας. Τ' απόγεμα παρακολούμε βαρύ βομβαρδισμό του Υμηττού. Και πέρα στην Αθήνα ακούμε βόμβες να πέφτουν. Φαίνεται ότι αυτή η κόλαση θα κρατήσει ακόμα καιρό.

 
Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου
Περάσαμε σχετικά ήσυχη νύχτα. Αλλά κατά διαστήματα κάποιο πυροβόλο βάλλει κατά του Ψυχικού. Στην άμεση γειτονιά μας χτυπήθηκαν αρκετά σπίτια.  Είναι φοβερό το συναίσθημα ότι οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να γκρεμιστεί το σπίτι σου. Χαίρεται κανείς ότι όλοι οι δικοί του είναι ακόμη στη ζωή. Κατά τα ξημερώματα μεγάλη μάχη πέριξ της "Σωτηρίας" με βαρύ πυροβολικό. Τ' απόγεμα πολυβολισμοί από αεροπλάνα. Συναντούν πυρά βαρέων αντιεροπορικών πολυβόλων.

Τρίτη 12 Δεκεμβρίου
Η νύχτα ήσυχη πάλι σχετικά. Επικρατεί ηρεμία στη περιοχή μας. Τι να συμβαίνει; Το χθεσινό ανακοινωθέν της Κυβερνήσεως αρκετά επιφυλακτικό. Μια σημερινή αγγλική προκήρυξη μιλάει μια γλώσσα σαφή, μαλακή, σαν να προετοιμάζει το έδαφος για συζητήσεις, για συνδιαλλαγή. Μήπως γίνονται διαβήματα για ανακωχή; Σήμερα βρήκαμε λαχανικά, δεν έχουμε όμως λάδι και τα φαγητά είναι ελεεινά.

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου
Ο στρατηγός Alexander βρίσκεται από χθες στην Αθήνα. Η Αγγλία είναι ανένδοτη. Ζητεί από τον ΕΛΑΣ ν' απομακρυνθεί από την Αττική. Εν τω μεταξύ εξακολουθούν οι μάχες στους δρόμους της Αθήνας. Οδοφράγματα, ντουφέκια, πολυβόλα, αεροπλάνα, βόμβες, πυροβολικό και όλμοι! Τις νύχτες περιπολούν αεροπλάνα και ρίχνουν φωτοβολίδες κάθε 5 λεπτά. Σήμερα τ' απόγεμα τεράστια έκρηξη πυρομαχικών στο Χολαργό στους πρόποδες του Υμηττού, κατόπιν βομβαρδισμού από αγγλικά αεροπλάνα. Δεν έχουμε τρόφιμα, ούτε ψωμί, ούτε νερό πια. Η κατάστασή μας χειροτερεύει αισθητά.

Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου
Ήσυχη σχετικά νύχτα αλλά ζωηρή δράση την ημέρα. Τα τρόφιμα όλο και σπανίζουν. Ένα τσιγάρο 15 δρχ. Λάδι 2.000 δρχ. Ένα ψωμί 500 δρχ. Το νερό μας λείπει εντελώς. Κουβαλούμε από μακρυνά πηγάδια. Τι σημαίνει ένα ποτήρι νερό! Πλένουμε πιάτα και μαχαιροπήρουνα με χαρτί χωρίς νερό. Για τις φυσικές ανάγκες πηγαίνουμε στο κήπο. Είμαστε ακριβώς μιά βδομάδα χωρίς ψωμί. Είχαμε σήμερα μήνυμα από το Νώντα. Τώρα προς το βράδυ πέρασαν κοντά μας μερικές "σφυριχτές" οβίδες. Στη γειτονιά μας έχουμε τρεις τραυματίες. Πολλούς νευρικούς κλονισμούς και αρκετά σπίτια με τραύματα από οβίδες.

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου
Εξακολουθεί ζωηρότερη η μάχη σήμερα: αεροπλάνα, βόμβες, πυροβολικό. Ο γιατρός Πάγκαλος που είχε αποκλεισθεί στας Αθήνας, επέστρεψε και μας έφερε νέα: "Αν δείτε την Αθήνα, είναι για να κλαίτε! Ολόκληρες πολυκατοικίες έχουν ανατιναχθεί για να γίνουν οδοφράγματα. Η επισιτιστική κατάσταση είναι απελπιστική. Πείνα! Καταστήματα λεηλατούνται". Εμείς εδώ στο Ψυχικό βρίσκουμε μόνο λαχανικά. Δεν έχουμε όμως χρήματα.

Σάββατο 16 Δεκεμβρίου
Σχετική ησυχία. Μόνο πολυβολισμοί από αεροπλάνα στη περιοχή του Γαλατσιού. Διαδίδονται πολλά: άφιξη βρετανικών δυνάμεων, διαπραγματεύσεις κ.τ.λ. αλλά τίποτε το επίσημο. Το φλέγον ζήτημα είναι η παντελής έλλειψη τροφίμων. Έκανα γύρο στο Χαλάνδρι για να βρω κάτι. Το θέαμα απερίγραπτο. Αιωνόβια δέντρα, πεύκα και λεύκες διαμέτρου άνω του ενός μέτρου έχουν κοπεί και χρησιμοποιούνται για οδοφράγματα.