“Γνώση, ποιός με βοήθησε;”

Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα νησί στο οποίο ζούσαν όλα τα συναισθήματα.

Εκεί, ανάμεσα στα υπόλοιπα, ζούσαν η Ευτυχία, η Λύπη, η Γνώση και η Αγάπη.

Μια μέρα έμαθαν ότι το νησί τους θα βούλιαζε και έτσι όλοι επισκεύασαν τις βάρκες τους και άρχισαν να φεύγουν.
Η Αγάπη ήταν η μόνη που έμεινε πίσω. Ήθελε να αντέξει μέχρι την τελευταία στιγμή.

Όταν το νησί άρχισε να βυθίζεται, η Αγάπη άρχισε να ζητάει βοήθεια. Βλέπει τον Πλούτο που περνούσε με μια λαμπερή θαλαμηγό.
Η Αγάπη τον ρωτάει:
- 'Πλούτε, μπορείς να με πάρεις μαζί σου;'
-'Όχι, δεν μπορώ' απάντησε ο Πλούτος. 'Έχω ασήμι και χρυσάφι στο σκάφος μου και δεν υπάρχει χώρος για σένα'.

Η Αγάπη τότε αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια από την Αλαζονεία που επίσης περνούσε από μπροστά της σε ένα πανέμορφο σκάφος.
-'Σε παρακαλώ, βοήθησέ με' είπε η Αγάπη.
-'Δεν μπορώ να σε βοηθήσω, Αγάπη. Είσαι μούσκεμα και θα μου χαλάσεις το όμορφο σκάφος μου' της απάντησε η Αλαζονεία.

H Λύπη ήταν πιο πέρα και έτσι η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει από αυτή βοήθεια.
-'Λύπη, άφησέ με να έρθω μαζί σου'.
-'Ω Αγάπη, είμαι τόσο λυπημένη που θέλω να μείνω μόνη μου' είπε η Λύπη.

Η Ευτυχία πέρασε μπροστά από την Αγάπη αλλά και αυτή δεν της έδωσε σημασία. Ήταν τόσο ευτυχισμένη, που ούτε καν άκουσε την Αγάπη να ζητά βοήθεια.

Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή:
-'Αγάπη, έλα προς τα εδώ! Θα σε πάρω εγώ μαζί μου!'
Ήταν ένας πολύ ηλικιωμένος κύριος που η Αγάπη δεν γνώριζε, αλλά ήταν γεμάτη από τέτοια ευγνωμοσύνη, που ξέχασε να ρωτήσει το όνομά του. Όταν έφτασαν στη στεριά, ο κύριος έφυγε και πήγε στο δρόμο του.

Η Αγάπη, γνωρίζοντας πόσα χρωστούσε στον κύριο που τη βοήθησε, ρώτησε τη Γνώση:
-'Γνώση, ποιος με βοήθησε';
-'Ο Χρόνος' της απάντησε η Γνώση.
-'Ο Χρόνος;' ρώτησε η Αγάπη. 'Γιατί με βοήθησε ο Χρόνος;'
Τότε η Γνώση χαμογέλασε και με βαθιά σοφία της είπε:

'Μόνο ο Χρόνος μπορεί να καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έχει η Αγάπη'.

Μάνος Χατζιδάκις - 'Το Νησί'

André Rieu

Ο André Rieu είναι ένας 62χρονος Ολλανδός βιολιστής, από τους μεγαλύτερους σήμερα εν ζωή μαέστρους κλασικής μουσικής. Θεωρείται ο κορυφαίος ερμηνευτής στον κόσμο των βάλς των Γιόχαν Στράους (πατέρα & υιού). Από το 1987 δημιουργεί την διάσημη ορχήστρα του: Johann Strauss Orchestra, με 50 περίπου εξαιρετικούς μουσικούς. Έχει γυρίσει όλο τον κόσμο και έχει παίξει στα μεγαλύτερα θέατρα & αίθουσες του κόσμου. Του έχει απονεμηθεί 2 φορές το World Music Award.

Το 2001 δίνει στην ιστορική αίθουσα συναυλιών της Αγγλίας, το Royal Albert Hall του Λονδίνου, μια από τις σπουδαιότερες συναυλίες του, το Millenium Concert, (η οποία μάλιστα ηχογραφείται ζωντανά και κυκλοφορεί αργότερα σε CD).

Επιλέγει για το κλείσιμο της συναυλίας, το κομμάτι που περιλαμβάνει το βίντεο που ακολουθεί απ' το YouTube. Το τι επακολουθεί στην αίθουσα το "περιγράφει" το ίδιο το βίντεο.

Η συναυλία δεν είχε καμιά απολύτως σχέση με το επίσημο Ελληνικό Κράτος, δεν διοργανώθηκε από κάποιο κρατικό ή ιδιωτικό ελληνικό φορέα, ούτε συμμετέχει σ' αυτήν με οποιονδήποτε τρόπο κάποιος Έλληνας, σαν μουσικός, μάνατζερ, οργανωτής ή απλός θεατής. Το θέατρο είναι κατάμεστο από Βρετανούς -και όχι μόνο- όλων των ηλικιών.

Αυτό που "τιμάται" από τον André Rieu, με την επιλογή του, είναι μια κλασσική σύνθεση του 20ου αιώνα που έχει ξεπεράσει προ πολλού τα στενά όρια της νεοελληνικής μιζέριας και έχει γίνει μέρος της παγκόσμιας μουσικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Το βίντεο στο YouTube έχει πάνω από 2.000.000 προβολές.

Απολαύστε το.

http://www.youtube.com/watch?v=ia34kknFpk0

Φεμινισμός και Ορθοδοξία: μια δύσκολη συνάντηση

Της Τερψιχόρης Γκιόκα*.

Λόγος πολύς γίνεται τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη θέση των γυναικών στην Εκκλησία. Παράδοση και σύγχρονη πραγματικότητα συγκρούονται, προσπαθώντας, η πρώτη να παραμείνει αλώβητη, η δεύτερη να εισαγάγει νέα ήθη και συνήθειες, σε μια καθημερινότητα που μεταβάλλεται με ραγδαίους ρυθμούς και χαρακτηρίζεται από το μεγάλο κοινωνικό αίτημα της ισότητας των φύλων, σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας της ζωής. Είναι δε σίγουρα εντυπωσιακό το γεγονός ότι ένας πνευματικός και πολιτιστικός φορέας του μεγέθους της Εκκλησίας, η οποία αξιοποιεί γενικότερα τα μέσα που της προσφέρονται, παρακολουθεί τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της επιστήμης, αναπτύσσει πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο -που μάλιστα σε πολύ μεγάλο ποσοστό του αφορά στις γυναίκες- να εμφανίζει τόσο αργά αντανακλαστικά στα θέματα του Κοινωνικού Φύλου, σαν αυτά να μην αγγίζουν τα δικά της πεδία προβληματισμού, δράσης και παρέμβασης.

Και θα ήταν δυνατόν να θεωρηθεί πως το συγκεκριμένο ζήτημα έχει από αιώνες κλείσει για την Εκκλησία και δεν χρειάζονται περαιτέρω διευκρινήσεις ή συζητήσεις, αν το φεμινιστικό κίνημα δεν ακουμπούσε κομμάτι της θεολογικής σκέψης και αν κάποιες γυναικείες φωνές δεν εμφανίζονταν -δειλά στην αρχή- επιζητώντας μια διαλεκτική επαφή και μια ευκαιρία να εισακουστούν σε έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο χώρο. Έτσι, δίπλα σε όρους όπως «Θεολογία της Οικολογίας» ή «Θεολογία της Απελευθέρωσης», έρχεται να προστεθεί αυτός της «Φεμινιστικής Θεολογίας» με αρκετές αξιόλογες -Διαμαρτυρόμενες κυρίως- εκπροσώπους σε Ευρώπη και Αμερική, οι οποίες, αν και κάποιες φορές φαίνεται να διολισθαίνουν σε ατραπούς που δεν έχουν σχέση με το Χριστιανισμό ή τα πραγματικά προβλήματα των Χριστιανών γυναικών, ωστόσο μας παρέχουν ικανές αφορμές για προβληματισμό και διάλογο, με συνέπεια την άρθρωση ενός δημόσιου θηλυκού λόγου σε ένα πεδίο από το οποίο ήταν εξ ορισμού αποκλεισμένος.

Στην Ελλάδα, όπου το άκουσμα και μόνο της λέξης «φεμινισμός» προκαλεί ειρωνεία και καυστικά σχόλια στους εκκλησιαστικούς και θεολογικούς κύκλους, χρειάζεται μάλλον αρκετή τόλμη για να παραδεχτούμε ότι -όσο κι αν η θέση των γυναικών είναι πιο προνομιούχα σε σχέση με άλλες θρησκείες ή χριστιανικά δόγματα- ο δρόμος για την επίτευξη της πλήρους και πραγματικής ισότητας είναι ακόμη μακρύς και ότι η θεωρία, πάνω στην οποία τεκμηριώνεται θεολογικά η «υποτιθέμενη» ισότητα, απέχει παρασάγγας από την πράξη.

Δυστυχώς, σε ζητήματα Κοινωνικού Φύλου, η τόσο σπουδαία έννοια του «προσώπου», το «ουκ ένι άρσεν και θήλυ», το παράδειγμα των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων, αλλά κυρίως η ζωή και το κήρυγμα του ίδιου του Ιησού, ο οποίος μίλησε ριζοσπαστικά και απρόσμενα επαναστατικά για την εποχή του, παραμερίστηκαν. Όλη η διδασκαλία για ισότητα και ανθρώπινα δικαιώματα, η αποδοχή στις τάξεις των μαθητών του γυναικών, και συχνά γυναικών αποκλεισμένων -για διαφόρους λόγους- στο εσωτερικό του φύλου τους και η άρνησή του να διαχωρίσει την ανθρώπινη ύπαρξη σε ανώτερη ή κατώτερη με βάση βιολογικά, εθνικά ή κοινωνικά χαρακτηριστικά, ερμηνεύτηκαν με εργαλείο την εμπειρία μιας αμιγώς πατριαρχικής κοινωνίας, ωθώντας τις γυναίκες στο περιθώριο της χριστιανικής ιστορίας, αφού τις χρησιμοποίησε στα πρώτα δύσκολα χρόνια των συγκρούσεων και των διωγμών.

Και παρ' ότι οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι' στη δύσκολη πραγματικότητα των γυναικών μέσα στους αιώνες, ο παρηγορητικός λόγος της Ορθόδοξης Εκκλησίας υπήρξε κάποτε στήριγμα και σημείο αναφοράς, ωστόσο η ίδια έγινε συχνά ο πιο σκληρός θεματοφύλακας προκαταλήψεων που συνδέονταν με τα φύλα αρχών και συμπεριφορών καθορισμένων από την εικόνα που οι άντρες είχαν για τις γυναίκες. Η αντιμετώπιση των γυναικών ως συνόλου με ενιαία χαρακτηριστικά, που συμπεριφέρεται άλλοτε ως Παναγία και άλλοτε ως Εύα, συχνά φορέας του κακού, αιτία ανθρώπινων δεινών και καταδικασμένο σε αιώνια ανδρική κηδεμονία, δεν άφησαν περιθώριο σε αυτές να αναπτύξουν δράση και να στελεχώσουν θέσεις πέρα από εκείνες της φιλανθρωπίας και της κοινωνικής προσφοράς. Οι συγκλονιστικές μορφές Αγίων, Μητέρων και πνευματικών γυναικών ευρύτερα της Εκκλησίας παραμερίστηκαν, για να αναφέρονται στο εξής σε σχέση με κάποιον άντρα, ενώ ακόμη και στα σχολικά και πανεπιστημιακά συγγράμματα η παρουσία τους είναι ελάχιστη και η διδασκαλία τέτοιων θεμάτων εξαρτάται από τη σχετική ευαισθητοποίηση των καθηγητών και των καθηγητριών.

Ποια είναι, λοιπόν, σήμερα η θέση των γυναικών στην Ορθόδοξη Εκκλησία; Γιατί η συζήτηση εξαντλείται στο -σοβαρό είναι αλήθεια- θέμα της χειροτονίας; Τι γίνεται με την παρουσία τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στις επιτροπές, στη στελέχωση Μητροπόλεων και ενοριών, στο κήρυγμα, στο ψαλτήρι; Τι γίνεται με τον θεσμό των Διακονισσών; Πότε η όντως σημαντικότατη διαδικασία της μητρότητας και της οικογένειας θα πάψει να θεωρείται αποκλειστικά γυναικεία ευθύνη και υποχρέωση και βέβαια πότε η Εκκλησία και η θεολογική σκέψη θα αξιοποιήσει τις ικανότητες των γυναικών και θα τις εντάξει σε μια χριστιανική πραγματικότητα απόλυτα συνυφασμένη με τη χριστιανική διδασκαλία; Κατά την άποψή μας, είναι όλα ζήτημα ερμηνείας. Όπως κι αν έχει, επιβάλλεται να ξεκινήσουμε τον διάλογο!

*Η Τερψιχόρη Γκιόκα είναι Κοινωνική Θεολόγος εκπαιδευτικός.

Ντρεπόταν γι αυτή

Η μητέρα του είχε μόνο ένα μάτι. Ντρεπόταν γι' αυτήν κι ώρες ώρες την μισούσε. Η δουλειά της ήταν μαγείρισσα στην φοιτητική λέσχη. Μαγείρευε για τους φοιτητές και τους καθηγητές για να βγάζει τα έξοδά τους. Δεν ήθελε να του μιλάει για να μην μαθαίνουν ότι είναι παιδί μιας μητέρας με ένα μάτι. Οι φοιτήτριες έφευγαν γρήγορα, όποτε την έβλεπαν να βγαίνει για λίγο από την κουζίνα κι έλεγαν πως δεν άντεχαν το θέαμα και πως τους προκαλούσε μια ανυπόφορη ανατριχίλα.


Μα κι από μικρόs είχε πρόβλημα με την εικόνα της μητέρας του. Μια μέρα όταν ακόμη πήγαινε στο δημοτικό, πέρασε η μητέρα του στο διάλειμμα να του πει ένα γεια. Ένοιωσε πολύ στενοχωρημένos. «Πως μπόρεσε να του το κάνει αυτό»;. αναρωτιόταν. Την αγνόησε, της έριξε μόνο ένα μισητό βλέμμα κι έτρεμε. Την επόμενη μέρα ένας από τους συμμαθητές του φώναξε: «Εεεε, η μητέρα σου έχει μόνο ένα μάτι!..» Ήθελε να πεθάνει. Ήθελε να εξαφανιστεί. Όταν γύρισε σπίτι, της είπε: «αν είναι όλοι να γελάνε μαζί μου εξαιτίας σου τότε καλύτερα να πεθάνεις!». Αυτή δεν του απάντησε. «Δεν μ' ένοιαζε τι είπα ή τι αισθάνθηκε, γιατί ήμουν πολύ νευριασμένος», έλεγε αργότερα σ' ένα φίλο του. «Ήθελα να φύγω από εκείνο το σπίτι και να μην έχω καμία σχέση μαζί της. Έτσι διάβασα πάρα πολύ σκληρά με σκοπό να φύγω μια μέρα μακριά για σπουδές. Και τα κατάφερα, μα ήλθε κι έπιασε αυτή τη δουλειά στη λέσχη του πανεπιστημίου για να με βοηθάει. Δεν μπορούσε να πάει κάπου αλλού;.».


Αργότερα παντρεύτηκε. Αγόρασε ένα δικό του σπίτι. Έκανε δικά του παιδιά κι ήταν ευχαριστημένος με τη ζωή του, τα παιδιά του, την γυναίκα του και τη δουλειά του!


Μια μέρα μετά από χρόνια απουσίας όπως ο ίδιος της ζήτησε, η μητέρα του αποφάσισε να πάει να τον επισκεφτεί. Δεν είχε δει ποτέ από κοντά τα εγγόνια της. Μόλις εμφανίστηκε στην πόρτα, τα παιδιά του άρχισαν να γελάνε. Τότε εκείνος θύμωσε επειδή είχε πάει χωρίς να του το ζητήσει και χωρίς να τον προειδοποιήσει και της φώναξε: «Πως τολμάς να έρχεσαι ξαφνικά στο σπίτι μου και να τρομάζεις τα παιδιά μου; Βγες έξω! Φύγε!». Η μητέρα του απάντησε γαλήνια: «Αα, πόσο λυπάμαι, κύριε! Μάλλον μου έδωσαν λάθος διεύθυνση» κι εξαφανίστηκε, χωρίς να καταλάβουν τα μικρά πως ήταν η γιαγιά τους.


Πέρασαν χρόνια και μια μέρα βρήκε στο γραμματοκιβώτιο του σπιτιού του μια επιστολή για τη σχολική συγκέντρωση της τάξης του από το δημοτικό σχολείο, που θα γινόταν στην πόλη πού γεννήθηκε. Είπε ψέματα στη γυναίκα του ότι θα έκανε ένα επαγγελματικό ταξίδι και πήγε. Όταν τελείωσε η συγκέντρωση των συμμαθητών, πήγε στο σπίτι που μεγάλωσε, μόνο από περιέργεια. Οι γείτονες, του είπαν ότι η μητέρα του είχε πεθάνει πρόσφατα. Δεν έβγαλε ούτε ένα δάκρυ. Του έδωσαν ένα γράμμα που είχε αφήσει γι' αυτόν:


«Αγαπημένε μου γιέ, σέ σκέφτομαι συνέχεια. Λυπάμαι που ήρθα στο σπίτι σου και φόβισα τα παιδιά σου. Έμαθα ότι έρχεσαι για την σχολική συγκέντρωση κι ένοιωσα πολύ χαρούμενη. Αλλά φοβάμαι ότι μπορεί να μην είμαι σε θέση να σηκωθώ από το κρεβάτι για να έρθω να σε δω. Έγραψα αυτό το γράμμα να στο δώσουν αν δεν με προφτάσεις. Στεναχωριέμαι που σε έφερνα σε δύσκολη θέση και ντρεπόσουν για μένα όσο ήσουν μικρός. Βλέπεις. όταν ήσουν πολύ μικρός, είχες ένα σοβαρό ατύχημα κι έχασες το μάτι σου. Δεν θα μπορούσα να σε βλέπω να μεγαλώνεις με ένα μάτι. Έτσι σου έδωσα το δικό μου. Ήμουν τόσο υπερήφανη που ο γιος μου θα έβλεπε τον κόσμο με τη δική μου βοήθεια, με το δικό μου μάτι. Έχεις πάντα όλη την αγάπη μου. 
                                                  Η μητέρα σου.»

Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει

Αγνώστου συγγραφέως το μικρό αυτό κείμενο, έχει πλημμυρίσει τα μπλογκς της Ορθοδοξίας. Έχει και δω τη θέση του λοιπόν. Επ’ ωφελεία της ψυχής.

1. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει τι μάρκα αυτοκίνητο οδηγούμε. Θα μας ρωτήσει πόσους ανθρώπους μεταφέραμε με το αυτοκίνητό μας, όταν δεν είχαν μέσο συγκοινωνίας να μετακινηθούν.
2. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει πόσα τετραγωνικά είναι το σπίτι μας. Θα μας ρωτήσει πόσους ανθρώπους φιλοξενήσαμε σʼ αυτό.
3. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει για τα επώνυμα και ακριβά ρούχα που έχουμε στις ντουλάπες μας. Θα μας ρωτήσει πόσους φτωχούς ντύσαμε.
4. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει πόσο μεγάλο μισθό παίρνουμε. Θα μας ρωτήσει εάν συμβιβάσαμε τον χαρακτήρα μας για να τον αποκτήσουμε.
5. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει τον τίτλο ή τα αξιώματα της εργασίας μας. Θα μας ρωτήσει εάν εκτελέσαμε την εργασία μας με ήθος και με προσοχή.
6. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει πόσους φίλους έχουμε. Θα μας ρωτήσει με πόσους ανθρώπους είμαστε φίλοι.
7. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει σε ποια γειτονιά μένουμε. Θα μας ρωτήσει πώς φερθήκαμε στους γείτονές μας.
8. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει για το χρώμα του δέρματος μας. Θα μας ρωτήσει για το περιεχόμενο της καρδιάς μας.
9. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει σε πόσα μέρη του κόσμου ταξιδεύσαμε και διασκεδάσαμε. Θα μας ρωτήσει εάν επισκεφτήκαμε φτωχικές συνοικίες και αν προσφερθήκαμε να βοηθήσουμε.
10. Ο Θεός δεν θα μας ρωτήσει αν είμαστε επώνυμοι και ισχυροί. Θα μας ρωτήσει αν είμαστε ταπεινοί και εάν συγχωρούμε τον πλησίον...

Μη µας απογοητεύσετε

Αυτά τα λόγια απηύθυνε ένας φωτισμένος δάσκαλος στους µαθητές του, στο 2ο ΕΠΑΛ Αχαρνών για την επέτειο της 25ης Μαρτίου.

Απολαύστε και σεις αυτά που είπε σε 17χρονα παιδιά ...

Σκέφτηκα να σου µιλήσω για τον Καραϊσκάκη,
Αλλά το µυαλό σου θα πάει στο γήπεδο.

Σκέφτηκα να σου µιλήσω για το 21,
Αλλά ο νους σου θα πάει στην Ορίτζιναλ.

Συλλογίστηκα πολύ, για να καταλήξω αν αξίζει
Να σε ταλαιπωρήσω για κάτι τόσο µακρινό, τόσο ξένο.

Δύο αιώνες πίσω κάποια γεγονότα
Τι να λένε σε σένα; Σε εσένα που ßιάζεσαι να φύγεις,
Να πας για τσιγάρο, για καφέ ή για κάτι άλλο.

Θα σου µιλήσω λοιπόν προσωπικά.
Εγώ ο δάσκαλος που δούλεψα ένα χρόνο σε αυτό το σχολείο
Και σε δεκαπέντε µέρες φεύγω για αλλού
Σε εσένα που είσαι εδώ ένα, δύο, τρία
Ή και περισσότερα χρόνια,
Θα σου µιλήσω σταράτα
Για να σου εκφράσω δυο σκέψεις µου.

Οι µαθητές που συνάντησα µέσα στις τάξεις,
Οι µαθητές που δίδαξα φέτος
Στην συντριπτική τους πλειονότητα µε σεßάστηκαν,
Αν και δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις του µαθήµατος.

Πολλοί όµως από τους υπόλοιπους µαθητές
Δε µε σεβάστηκαν, µε προσέβαλαν κατ' επανάληψη.
Με έργα, µε λόγια, µε ύβρεις,
Δείχνοντας ένα χαρακτήρα και ένα ήθος
Που µε σόκαρε, που µε έßαλε σε µελαγχολικές σκέψεις.

Αυτό το φαινόµενο αποδεικνύει
Πως κάτι σάπιο υπάρχει σε αυτό το σχολείο,
Πως εκτός του γνωστικού ελλείµµατος
Το συγκεκριµένο σχολείο χωλαίνει δραµατικά
Και στο ηθικοπλαστικό του έργο,
Στη διαµόρφωση δηλαδή των µαθητικών ψυχών και πνευµάτων.
Και η ευθύνη για αυτήν την αποτυχία
Είναι ευθύνη αποκλειστικά δική µας,
Των δασκάλων σας και των γονιών σας.

Δεν έχουµε κατορθώσει να σας δείξουµε
Πως χωρίς αρχές η ζωή σας αύριο θα είναι µια κόλαση,
Πως χωρίς όνειρα και στόχους θα χρειαστείτε υποκατάστατα,
Θα καταφύγετε πιθανόν σε επιλογές που θα σας ξεφτιλίσουν,
Θα σας κάνουν να σιχαίνεστε τον εαυτό σας,
Θα σας γεµίσουν τη ζωή πλήξη και κούραση,
Θα σας γεράσουν πρόωρα.

Αν όµως θέλετε µια συµßουλή από ένα δάσκαλο,
Σκεφτείτε το παράδειγµα του Μακρυγιάννη,
Που έφτασε αγράµµατος µέχρι τα πενήντα σχεδόν,
Για να καταλάßει τότε πως η µόρφωση, η καλλιέργεια
Ήταν το όπλο που έλειπε από την προσωπική του θήκη..
Και κάθισε µε πολλή δυσκολία και χωρίς δάσκαλο
Και έµαθε πέντε κολλυßογράµµατα,
Για να µας πει την ιστορία του ßίου του,
Το παραµύθι της επανάστασης των υπόδουλων Ρωµιών.

Αυτό το παράδειγµα είναι για σένα το πιο κατάλληλο,
Και µπορείς τριάντα χρόνια νωρίτερα από το στρατηγό Μακρυγιάννη
Να ακολουθήσεις το δρόµο που εκείνος έδειξε,
το µονοπάτι της καλλιέργειας, το δρόµο της παιδείας,
Τη λεωφόρο της προσωπικής σου προκοπής.

Δεν είστε σε τίποτε λιγότερο ικανοί από
Τον µπάσταρδο γιο της καλογριάς, τον Αρßανίτη Γιώργη Καραϊσκάκη.
Ήταν κι αυτός αθυρόστοµος σαν κι εσάς,
Αλλά είχε αυτό που από τα αλßανικά µάθαµε σαν µπέσα,
Ήταν πάνω απ´ όλα µπεσαλής.
Αυτό θα 'θελα να έχετε κι εσείς.
Υπευθυνότητα, µπέσα, τσίπα.
Να αναλαµßάνετε τις ευθύνες σας,
Να απεχθάνεστε την υποκρισία, να σιχαίνεστε το συµφέρον,
Να µισείτε το ψέµα και την ευθυνοφοßία.

Η αγάπη για τον τόπο του, η λατρεία για την πατρίδα του
Ήταν αυτό που χαρακτήριζε τη ζωή του Νικήτα Σταµατελόπουλου,
του Νικηταρά.
Αγωνίστηκε στη διάρκεια της επανάστασης,
Συνέßαλε στην απελευθέρωση της πατρίδας του
Κι έπειτα φυλακίστηκε,
Για να χαθεί σ' ένα στενοσόκακο του Πειραιά,
Σχεδόν τυφλωµένος, πάµπτωχος και εγκαταλειµµένος από όλους,
Δε ζήτησε τίποτε από την ελεύθερη Ελλάδα
Κι όταν οι γύρω του τον παρακινούσαν να απαιτήσει
Από την κυßέρνηση µια πλούσια σύνταξη,
Απαντούσε πως η πατρίδα τον αµείßει πολύ καλά,
Λέγοντας ψέµατα, για να µην προσßάλει την πατρίδα του.

Είναι δύσκολο, το κατανοώ, το παράδειγµα του Νικηταρά.
Αλλά νοµίζω πως κι εσείς είστε ικανοί για τα δύσκολα,
Μπορείτε να ακολουθήσετε το δρόµο της αξιοπρέπειας,
Να προσπαθήσετε τίµια και µε αγωνιστικότητα
Για εσάς και για το µέλλον της οικογένειας που
Αύριο θα κάνετε.

Ξέρω, καταλαßαίνω, αντιλαµßάνοµαι
Πως σας προτείνω µια διαδροµή ζωής δύσκολη και απαιτητική,
Όταν δίπλα σας κυριαρχεί ο εύκολος δρόµος
των γονιών, των δασκάλων, των πολιτικών,
της εποχής στην οποία µεγαλώνετε.
Όµως κάθε εποχή ελπίζει στους νέους της,
Περιµένει από αυτούς να σηκώσουν ψηλά
Και µε επιτυχία τη σηµαία του αγώνα
και να οδηγήσουν την πατρίδα τους, τον τόπο τους
σε καλύτερες µέρες, σε πιο φωτεινές σελίδες.

Κι όταν ßλέπω την εποχή µας
Να µαραζώνει χωµένη στην αλλοτρίωση,
Να ξεψυχά από την τηλεοπτική ανία,
Να µουχλιάζει από το κυνήγι της ευκολίας,
Μόνο σε εσάς ελπίζω,
Στην ειλικρινή σας διάθεση
να αγωνιστείτε,
να αντισταθείτε,
να πολεµήσετε,
να νικήσετε.
Μη µας απογοητεύσετε…

Fukushima 50: Το Ιαπωνικό μοντέλο

Του Λουκά Βελιδάκη, από το www.nooz.gr, 22.03.2011


 «Δεν έχω δει τη μητέρα μου να κλαίει τόσο πολύ. Μπαμπά, σε παρακαλώ, γύρνα πίσω ζωντανός».

«Ξέσπασα σε δάκρυα όταν έμαθα ότι ο πατέρας μου, που θα έβγαινε στη σύνταξη σε έξι μήνες, συμμετέχει εθελοντικά. Στο σπίτι δεν έμοιαζε με κάποιον που θα μπορούσε να συμμετάσχει σε μεγάλα πράγματα, όμως σήμερα είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτόν».

«Ο πατέρας μου αποδέχθηκε τη μοίρα του. Είναι κάτι σαν θανατική καταδίκη».

«Ο γιος μου και οι συνάδελφοί του το έχουν συζητήσει και έχουν υποσχεθεί να πεθάνουν, αν χρειαστεί, για να σώσουν τη χώρα. Μου είπε ότι το δέχτηκαν ότι πιθανόν όλοι θα πεθάνουν από τη νόσο που προκαλείται εξαιτίας της έκθεσης σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μεσοπρόθεσμα ή από καρκίνο μακροπρόθεσμα». 


Υπάρχει τρόπος μέτρησης του ηρωισμού στην πραγματική ζωή και όχι στη μυθιστορία; Ενδεχομένως το μέτρο να είναι η αυτοθυσία για το κοινό καλό. Στην τραυματισμένη από το σεισμό, το τσουνάμι και τον ενδεχόμενο πυρηνικό όλεθρο Ιαπωνία, ο ηρωισμός μετριέται σε μικροσίβερτ και έχει κωδική ονομασία: «Fukushima 50».

Αυτός είναι ο τίτλος που δόθηκε από τα διεθνή ΜΜΕ για τους εργαζόμενους στους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Φουκουσίμα Νταΐτσι που επλήγησαν από το σεισμό των 8,9 R της 11.03.2011 στη θαλάσσια περιοχή της Ιαπωνίας. Πρόκειται για 50 εργαζόμενους (από τους 800) που παρέμειναν επί τόπου, όταν η διαχειρίστρια εταιρεία TEPCO κάλεσε σε εκκένωση του χώρου, για να περιορίσουν την υπερθέρμανση των αντιδραστήρων, καθώς τα ψυκτικά κυκλώματα είχαν καταρρεύσει.

Εν συνεχεία, ο αριθμός των καμικάζι-εργαζόμενων αυξήθηκε, φθάνοντας μέχρι και τους 580, προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση για την αυτοθυσία τους- με άμεσο κίνδυνο για τη ζωή τους δίνουν επί μέρες τη μάχη στους πυρηνικούς αντιδραστήρες προκειμένου η χώρα τους, αλλά και ο πλανήτης ολόκληρος, να αποφύγει την πυρηνική καταστροφή. Πρόκειται αναμφίβολα για αποστολή αυτοκτονίας.

Οι «Fukushima 50» είναι εθελοντές, όλοι μεσήλικες, οι περισσότεροι κοντά στη σύνταξη- κι αυτό διότι οι ιαπωνικές αρχές επιδίωξαν, εν μέσω χάους, να χρησιμοποιήσουν για αυτή την αποστολή εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, ώστε να υποφέρουν λιγότερο (ή καθόλου…) όταν αρχίσουν να γίνονται εμφανή τα συμπτώματα από την έκθεση σε ραδιενεργή ακτινοβολία, μετά από χρόνια.

Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Ναότο Καν, αναγνωρίζοντας τη γενναιότητα τους δήλωσε: «Εσείς είστε οι μόνοι που μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτή την κρίση. Η υποχώρηση είναι αδιανόητη». Ο ίδιος, στις 18 Μαρτίου, σημείωσε εμφατικά: «Οι εργαζόμενοι είναι έτοιμοι να πεθάνουν».

Σημειώνεται ότι ελάχιστα προσωπικά στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τους εθελοντές της Φουκουσίμα. Οι ήρωες εκεί, μπροστά στην καταστροφή, δεν έχουν όνομα, παρά μόνο έναν άθλο μπροστά τους, που πρέπει να φέρουν εις πέρας.

Τα διεθνή ΜΜΕ κλίνουν ταπεινά το γόνυ απέναντι στον ηρωισμό των εργαζομένων στους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Μεταξύ άλλων, ο βρετανικός Guardian εξέφρασε το θαυμασμό του, το France 24 έκανε λόγο για τους «απρόσωπους ήρωες», ενώ η Daily Mirror σημείωσε: «Το κουράγιο των εργαζόμενων, που ρισκάρουν την ίδια τους τη ζωή προκειμένου να αποφευχθεί μία πυρηνική καταστροφή, είναι μία ιστορία ταπεινού ηρωισμού. Μία ομάδα εργατών που αποδέχεται να λάβει μέρος σε αποστολή αυτοκτονίας για το κοινό καλό».

Στην Ιαπωνία, ο ηρωισμός έχει ως «μονάδα μέτρησης» τη θυσία για ένα κοινό καλό- με όπλο τη στωικότητα και την άρνηση να κοιτάξεις πίσω, να δεις τις πιθανές συνέπειες των πράξεων σου. Οι «Fukushima 50» ακολουθούν αβίαστα και εθελοντικά το ιαπωνικό μοντέλο. Κερδίζοντας- δικαίως- τον παγκόσμιο θαυμασμό.

Μισώ τους αδιάφορους

«Μισώ τους αδιάφορους. Πιστεύω ότι το να ζεις σημαίνει να εντάσσεσαι κάπου. Όποιος ζει πραγματικά δεν μπορεί να μην είναι πολίτης και ενταγμένος. Η αδιαφορία είναι αβουλία, είναι παρασιτισμός, είναι δειλία, δεν είναι ζωή. Γι’ αυτό μισώ τους αδιάφορους.

Η αδιαφορία είναι το νεκρό βάρος της ιστορίας. Η αδιαφορία δρα δυνατά πάνω στην ιστορία. Δρα παθητικά, αλλά δρα. Είναι η μοιρολατρία. Είναι αυτό που δεν μπορείς να υπολογίσεις. Είναι αυτό που διαταράσσει τα προγράμματα, που ανατρέπει τα σχέδια που έχουν κατασκευαστεί με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι η κτηνώδης ύλη που πνίγει την ευφυΐα. Αυτό που συμβαίνει, το κακό που πέφτει πάνω σε όλους, συμβαίνει γιατί η μάζα των ανθρώπων απαρνείται τη βούλησή της, αφήνει να εκδίδονται νόμοι που μόνο η εξέγερση θα μπορέσει να καταργήσει, αφήνει να ανέβουν στην εξουσία άνθρωποι που μόνο μια ανταρσία θα μπορέσει να ανατρέψει. Μέσα στη σκόπιμη απουσία και στην αδιαφορία λίγα χέρια, που δεν επιτηρούνται από κανέναν έλεγχο, υφαίνουν τον ιστό της συλλογικής ζωής, και η μάζα είναι σε άγνοια, γιατί δεν ανησυχεί.

Φαίνεται λοιπόν σαν η μοίρα να συμπαρασύρει τους πάντες και τα πάντα, φαίνεται σαν η ιστορία να μην είναι τίποτε άλλο από ένα τεράστιο φυσικό φαινόμενο, μια έκρηξη ηφαιστείου, ένας σεισμός όπου όλοι είναι θύματα, αυτοί που τον θέλησαν κι αυτοί που δεν τον θέλησαν, αυτοί που γνώριζαν κι αυτοί που δεν γνώριζαν, αυτοί που ήταν δραστήριοι κι αυτοί που αδιαφορούσαν. Κάποιοι κλαψουρίζουν αξιοθρήνητα, άλλοι βλαστημάνε χυδαία, αλλά κανείς ή λίγοι αναρωτιούνται: αν είχα κάνει κι εγώ το χρέος μου, αν είχα προσπαθήσει να επιβάλλω τη βούλησή μου, θα συνέβαινε αυτό που συνέβη;

Μισώ τους αδιάφορους και γι’ αυτό: γιατί με ενοχλεί το κλαψούρισμά τους, κλαψούρισμα αιωνίων αθώων. Ζητώ να μου δώσει λογαριασμό ο καθένας απ’ αυτούς με ποιον τρόπο έφερε σε πέρας το καθήκον που του έθεσε και του θέτει καθημερινά η ζωή, γι’ αυτό που έκανε και ειδικά γι’ αυτό που δεν έκανε. Και νιώθω ότι μπορώ να είμαι αδυσώπητος, ότι δεν μπορώ να χαλαλίσω τον οίκτο μου, ότι δεν μπορώ να μοιραστώ μαζί τους τα δάκρυά μου.

Είμαι ενταγμένος, ζω, νιώθω ότι στις συνειδήσεις του χώρου μου ήδη πάλλεται η δραστηριότητα της μελλοντικής πόλης, που ο χώρος μου χτίζει. Και μέσα σ’ αυτήν την πόλη η κοινωνική αλυσίδα δεν βαραίνει τους λίγους, μέσα σ’ αυτήν κάθε συμβάν δεν οφείλεται στην τύχη, στη μοίρα, μα είναι ευφυές έργο των πολιτών. Δεν υπάρχει μέσα σ’ αυτήν κανείς που να στέκεται να κοιτάζει από το παράθυρο ενώ οι λίγοι θυσιάζονται, κόβουν τις φλέβες τους. Ζω, είμαι ενταγμένος. Γι’ αυτό μισώ αυτούς που δεν συμμετέχουν, μισώ τους αδιάφορους».

Αντόνιο Γκράμσι*,  11 Φεβρουαρίου 1917

Mετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

*Ο Αντόνιο Γκράμσι (Antonio Gramsci, Άλες Σαρδηνίας, 23 Ιανουαρίου 1891 — Ρώμη, 27 Απριλίου 1937) ήταν Ιταλός συγγραφέας, πολιτικός και πολιτικός επιστήμονας.