ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Περικλής ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: TA NEA Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010
Το σηµείο καµπής στη ζωή του ανθρώπου είναι τα 46 χρόνια. Σε αυτή την ηλικία βιώνει ο άνθρωπος την πιο βαθιά µελαγχολία.
Αµέσως µετά αρχίζει το ταξίδι προς την ευτυχία. Το περιοδικό «Economist» αφιέρωσε το εξώφυλλό του σε αυτό το θέµα. ∆εν παραλείπει όµως να υπενθυµίσει την ατάκα του γάλλου ηθοποιού Μορίς Σεβαλιέ: «Τα γηρατειά δεν είναι και τόσο άσχηµα αν λάβουµε υπόψη µας την εναλλακτική λύση».
Οι κακόπιστοι θα µπορούσαν να υποθέσουν ότι το έγκυρο βρετανικό περιοδικό ήθελε απλώς να παρηγορήσει τους αναγνώστες του, ο µέσος όρος ηλικίας των οποίων είναι ακριβώς τα 46 χρόνια: εάν κάποιοι από αυτούς δεν αισθάνονται και πολύ καλά, τώρα ξέρουν ότι τα πράγµατα στο µέλλον θα γίνουν καλύτερα.
Ο λόγος όµως δεν είναι αυτός. Στην πραγµατικότητα, ο «Economist» επιβεβαιώνει την τάση που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια στη Δύση: Χωρίς τη µέτρηση της Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν δεν έχει κανένα νόηµα.
Ο«Economist» επικαλείται µεταξύ άλλων τη µελέτη του αµερικανού καθηγητή Οικονοµικών Ντέιβιντ Μπλέιντσφλαουερ, ο οποίος εξέτασε τα δεδοµένα από 72 χώρες, οι κάτοικοι των οποίων κλήθηκαν να απαντήσουν στην ερώτηση πόσο ικανοποιηµένοι είναι από τη ζωή τους. Ενα από τα συµπεράσµατα είναι ότι ο µέσος όρος ηλικίας αλλάζει από χώρα σε χώρα. Για τους Ελβετούς το ναδίρ της ικανοποίησης από τη ζωή εντοπίζεται στα 35 χρόνια, οι Ουκρανοί βουτάνε σε βαθιά µελαγχολία στα 62 τους. Ο µέσος όρος, ωστόσο, και στις 72 χώρες είναι τα 46 χρόνια.
Χρειαζόταν µια αµερικανική έρευνα για να µάθουµε ότι κάπου ανάµεσα στα 40 και τα 50 πολλοί άνθρωποι περνούν αυτό που γνωρίζουµε όλοι ως κρίση της µέσης ηλικίας; Ασφαλώς όχι. Αλλά, όπως επισηµαίνει ο «Economist», η έκπληξη βρίσκεται µετά: Παρά το γεγονός ότι όσο πλησιάζουν προς την τρίτη ηλικία οι άνθρωποι χάνουν πράγµατα που εκτιµούν, όπως είναι η ζωντάνια, η ευστροφία και η εµφάνιση, κερδίζουν αυτό που ξοδεύουν µια ζωή για να βρουν: την ευτυχία. Το βρετανικό περιοδικό υπενθυµίζει επίσης ότι, αντίθετα µε τους συµβατικούς οικονοµολόγους που µετρούν µόνο τον πλούτο, ένας νέος κλάδος της επιστήµης της Οικονοµίας θεωρεί την ευτυχία ένα µετρήσιµο οικονοµικό µέγεθος.
Το 2008, ο πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί ζήτησε από δύο νοµπελίστες οικονοµολόγους, τον Αµάρτια Σεν και τον Τζόζεφ Στίγκλιτς, να δηµιουργήσουν έναν δείκτη µέτρησης της εθνικής ευµάρειας πέρα από το ΑΕΠ. Και µόλις τον περασµένο µήνα στη Βρετανία ο πρωθυπουργός της χώρας Ντέιβιντ Κάµερον ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα αρχίσει να συγκεντρώνει στοιχεία σχετικά για τη συλλογική ευεξία.
Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στο αιώνιο ερώτηµα: τι µας κάνει ευτυχισµένους; Αποφασιστικό ρόλο παίζουν τέσσερις παράγοντες: το φύλο, ο χαρακτήρας, οι εξωτερικές συνθήκες και η ηλικία.
Οι γυναίκες είναι ελαφρώς πιο ευτυχείς από τους άντρες – αν και πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη –, όπως και οι εξωστρεφείς σε σχέση µε τους εσωστρεφείς. Μερίδιο στην ευτυχία έχουν επίσης το εισόδηµα, η υγεία, η εκπαίδευση, οι σχέσεις. Για την ηλικία, τέλος, µια σειρά από πρόσφατες µελέτες καταλήγουν στο συµπέρασµα ότι η ψυχολογική ευµάρεια είναι µια καµπύλη που έχει το σχήµα του λατινικού γράµµατος U. Ετσι, ο άνθρωπος στα 20 του χρόνια αισθάνεται ψυχολογικά ακµαίος και πιάνει... πάτο στα 46. Υστερα όµως έρχεται η ευτυχία.
Κοντά στην τρίτη ηλικία οι άνθρωποι χάνουν τη ζωντάνια τους αλλά κερδίζουν την ευτυχία.
