Της Ελεάνας Ελευθερίου, από ΤΟ ΒΗΜΑ online, Τετάρτη 17.11.2010
Το πορνό μέσα σε μία σχέση θα πρέπει να έχει ενδιαφέρον και για τους δύο.
Αυτό συμβαίνει όταν χρησιμοποιείται ως παιχνίδι ή ως μέσο που αυξάνει τη διέγερση. Όταν όμως μόνο ο ένας παρακολουθεί πορνό και παραμελεί το σύντροφό του, τότε δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα στη σχέση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν δει ταινίες ή περιοδικά πορνό περισσότερες από μία φορά, είτε από περιέργεια, είτε για να εμπλουτίσουν τη φαντασία τους, είτε γιατί κατέληξαν ότι είναι διεγερτικό και σαφώς ως επί τω πλείστων η έκθεση τους σε αυτό δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σεξουαλικότητα ή τη σεξουαλικήτους συμπεριφορά, δεν επηρεάζει τους ίδιους ή τις σχέσεις τους, τις αντιλήψεις τους για το φύλο τους ή το άλλο φύλο, αλλά ούτε και τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις.
Στην ερωτική ζωή των ζευγαριών το πορνό μπορεί να αποτελεί ένα ερέθισμα που αυξάνει τη σεξουαλική διέγερση, ένα ερωτικό παιχνίδι ή ακόμα και μια πηγή από όπου και στους δύο συντρόφους γεννιούνται καινούργιες ιδέες. Απώτερος στόχος είναι ο πειραματισμός και την ανανέωση των σεξουαλικών πρακτικών τους.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως η σχέση του ανθρώπου με τη πορνογραφία έχει τρεις ερμηνείες:
- Η πρώτη είναι η πολιτισμική ερμηνεία , δηλαδή η απεικόνιση σεξουαλικών παραστάσεων στην αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη, την Ινδία και την Ιαπωνία ήταν απόλυτα νομιμοποιημένη και αποδεκτή ως τέχνη, ενώ γνωρίζουμε ότι πολιτισμοί που δεν δαιμονοποιήσαν τον ερωτισμό και το σεξ, το εξύμνησαν και το εξυγίαναν απεικονίζοντας το. Η πορνογραφία δε αντιμετωπίστηκε ενίοτε από τις τέχνες με μια διάθεση απελευθέρωσης από ηθικιστικές νόρμες και ψευδοσυντηρητικά κατεστημένα.
- Η δεύτερη, η επιστημονική, όπου μετά από μελέτες οι επιστήμονες κατέληξαν και στη βιολογική εξήγηση της σχέσης του ανθρώπου με τη πορνογραφία. Σύμφωνα με αυτήν, ο σεξουαλικός ερεθισμός προκαλείται στον άνθρωπο από την οπτική επαφή με πορνογραφικό υλικό αφού συνδέεται με τους σχετικά πρόσφατα ανακαλυφθέντες κατοπτρικούς νευρώνες του εγκεφάλου, αυτούς δηλαδή που προκαλούν τη μηχανική επανάληψη μιας πράξης που συμβαίνει μπροστά μας.
Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη έφεση στο πορνό από ότι οι γυναίκες, διότι ερεθίζονται ευκολότερα μέσα από τις οπτικές τους προσλαμβάνουσες. Συγκεκριμένα ο ανδρικός εγκέφαλος είναι «προγραμματισμένος» να ερεθίζεται σχετικά εύκολα σεξουαλικά, γεγονός που σχετίζεται με τα πρωτόγονα ένστικτα της αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους.
- Η τρίτη, που βασίζεται στην ψυχολογική ερμηνεία, είναι το διαφορετικό, το καινούργιο και το πρωτόγνωρο που κάνουν το πορνό ερεθιστικό για τους περισσότερους ανθρώπους, αφού συνήθως οι ερωτικές σκηνές που περιγράφονται ή αναπαριστώνται στη πορνογραφία δεν έχουν ομοιότητες με τη προσωπική σεξουαλική ζωή τους, είτε λόγω ντροπής και αναστολών, είτε λόγω άγνοιας.
Μπορεί λοιπόν το πορνό στη σχέση όταν χρησιμοποιείται ως παιχνίδι ή ως μέσο που αυξάνει τη διέγερση να είναι ενδιαφέρον και ευχάριστο και για τους δύο. Όταν όμως περνάμε στη αντίπερα όχθη και το πορνό αποτελεί απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση της σεξουαλικής διέγερσης και της σεξουαλικής επαφής, τότε καθηλώνει, αποχαυνώνει και συνδράμει στην εξάπλωση μιας νέας επιδημίας που θα μπορούσε να ονομάζεται «σεξουαλικός αυτισμός».
Σε αυτές τις περιπτώσεις η εξοικείωση μεταξύ των ανθρώπινων σωμάτων αντικαθίσταται από την εξοικείωση του σώματος με την εικόνα, με αποτέλεσμα μέσα από την ιδεατή αρχικά επιθυμία, ορμή και ικανοποίηση να επιτυγχάνεται τελικά η απαξίωση της πραγματικής σεξουαλικής επαφής.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η εξοικείωση μεταξύ των ανθρώπινων σωμάτων αντικαθίσταται από την εξοικείωση του σώματος με την εικόνα, με αποτέλεσμα μέσα από την ιδεατή αρχικά επιθυμία, ορμή και ικανοποίηση να επιτυγχάνεται τελικά η απαξίωση της πραγματικής σεξουαλικής επαφής.
Με αυτό τον τρόπο αλλοιώνονται οι ανθρώπινες σεξουαλικές σχέσεις, το άτομο υπόκειται σε ευνουχισμό που σχετίζεται με τη πραγματική σεξουαλική επαφή, ενώ η αυτοϊκανοποίηση αποτελεί τη μόνη οδό ικανοποίησης.
Ουσιαστικά μέσα από τη προσκόλληση στο πορνογραφικό υλικό δεν καταργείται μόνο η αυτονομία της ανθρώπινης σεξουαλικής φαντασίωσης η οποία καταλήγει πλήρως καθοδηγούμενη αλλά ολόκληρο το οικοδόμημα του σεξουαλικού όντος, αφού το άτομο απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τη δυαδική σεξουαλική πράξη και στρέφεται προς τη δυαδική σχέση του εαυτού του με την καταγεγραμμένη και οπτικοποιημένη σεξουαλικότητα.
Προχωρώντας σε μια βαθύτερη ανάλυση θα δούμε πως οι περισσότερες πραγματικές ερωτικές σχέσεις έχουν κατακλυσθεί πλέον από το στρες και την αβεβαιότητα του δυτικού τρόπου ζωής, ακολουθώντας πιστά την καθημερινότητα μας,εν αντιθέσει με τη προβλέψιμη «πραγματικότητα» του πορνό.
Την ίδια στιγμή, η μετάλλαξη, σύμφωνα με το φιλόσοφο Norberto Bobbio, του homo sapiens σε homo videns, οδήγησε το σύγχρονο άνθρωπο στο να βλέπει χωρίς να σκέφτεται ενώ θα έπρεπε να σκέφτεται χωρίς να βλέπει-στη περίπτωση δηλαδή του πορνό να φαντασιώνεται χωρίς να καθοδηγείται οπτικά από ένα «προκατασκευασμένο» σεξουαλικό σενάριο.
Δεν κάνει κακό λοιπόν το πορνό στην ερωτική σχέση, αλλά οτιδήποτε αντικαθιστά την πραγματική σεξουαλική επαφή ή υποκαθιστά τη διέγερση που προέρχεται από την ερωτική επιθυμία και τη φυσική έλξη.
Η κ. Ελεάνα Ελευθερίου είναι Ψυχοθεραπεύτρια-Κλινική Θεραπεύτρια Σεξουαλικών Διαταραχών.
